BULUŞ (KEŞİF) YOLU İLE ÖĞRETİM (BRUNER)

BULUŞ (KEŞİF) YOLU İLE ÖĞRETİM (BRUNER)

        Bu yaklaşım belli bir problem ya da konu alanı ile ilgili verileri toplayıp analiz ederek bütüne ulaşmayı sağlayan,öğrenci etkinliğine dayanan güdüleyici bir öğretim stratejisidir.Bruner tarafından ortaya atılmıştır.Bruner’e göre öğrenmede öğrencinin aktif olması gerekir.Öğrenci sınıfta bağımsız ve girişimci olmalıdır.Öğrenci merkezli eğitimin uygulamasına dayalı bir yaklaşımdır.

        Buluş yoluyla öğrenmede öğrencinin kendi gözlemleri ve etkinliklerine bağlı olarak bilgi,kavram,ilke ve genellemelere ulaşması teşvik eder.Bruner’e göre öğrenci bilgiye kendisi ulaşmalı adeta bilgiyi keşfetmelidir.

Öğrenciler bilgiyi bir bilim adamı gibi kendileri yapılandırmalıdır.Bunun için aktif araştırmacı olarak deney yapmaya, ilke ve kavramları bulmaya yönlendirilmelidir.Böylece bireyler kendisine güvenen,olumlu benlik geliştiren ve bağımsız bireyler olarak yetişirler.

         Bu yaklaşımda konular özelden genele doğru yani tümevarım tekniğiyle işlenir.Öğretmen öğrencinin öğrenme sürecine etkin katılımını buluş yoluyla öğrenme stratejisini kullanarak sağlayabilir.Burada öğretmenin temel görevi öğrenciyi yönlendirmek ve cevabını ona buldurmaktır.

         Buluş yoluyla öğretim yaklaşımı Bruner’in kuramına göre temellendirilmiştir.

Bu temeller şunlardır:

Ø  Öğrencilerin öğrenmeye hazır bulunuşluluğunu  belirleyecek yaşantıların belirlenmesi,

Ø  Öğretim muhtevasının yapısallaştırılması,

Ø  Öğrenme yaşantılarının sınırlanması,

Ø  Öğrenme sürecinde pekiştireçlerin rolünün ve nasıl dağıtılacağının belirlenmesi.

 

BULUŞ YOLUYLA ÖĞREİM STRATEJİSİNDE İKİ TEMEL YAKLAŞIM VARDIR

1)Yapılandırılmamış Yaklaşım:Öğrencinin tamamıyla kendi çalışmasını başlatarak yönlendirmesiyle öğrenme gerçekleşir.Öğrenci kavramları,ilkeleri ve problemin çözümünü doğal bir ortamda kendi kendine bulur.Daha çok okul öncesi dönemde tercih edilir.

2)Yapılandırılmış  Yaklaşım:Öğrencinin kazanacağı hedef davranışları öğretmen belirler.Ve öğrencinin kavram,ilke ve genellemelere ulaşması için ipuçları ve gerekli yönergeler verir.

      Buluş yoluyla öğretim stratejisi özellikle aşamalı sınıflamada kavrama,analiz,sentez düzeyinde hedef davranışların kazandırılmasında etkilidir.Bu yaklaşımda soru-cevap,tartışma,gösterip yapma,örnek olay,grupla çalışma,çember tartışma, küçük grup tartışması ve labaratuvar  metotları  kullanılabilir.

 

BULUŞ YOLUYLA ÖĞRETİM STRATEJİSİNİN PLANLANMASI

Ø  Öğrenciye kazandırılacak hedef davranışlar belirlenir.

Ø  Öğrenme konularıyla ilgili somut örnek durumları ve örnek olmayan durumları belirlenir.

Ø  Örnekler öğrencinin merakını sürdürecek bir şekilde basitten karmaşığa doğru sıralanır.

Ø  Fazla zaman gerektirdiği için zamanı iyice ayarlamak gerekir.

 

BULUŞ YOLUYLA ÖĞRETİM STRATEJİSİNİN UYGULANMASI

1)Öğretmenin örneği sunması,

2)Öğrencilerin örneği tanımlaması,

3)Öğretmenin ek örnekler sunması,

4)Öğrencilerin ek örneği tanımlaması ve karşılaştırması,

5)Öğretmenin örnek olmayanı sunması,

6)Öğrencilerin örnek olanla olmayanı karşılaştırması ve örnek olmayanı belirlemesi,

7)Öğrencilerin tanımı yapması,ilke ve genellemelere ulaşması,

8)Öğrencilerin yeni örnekler vermesi.

 

NOT:Derslerin daha çok etkinlik bölümünde kullanılır.

 

BULUŞ YOLUYLA ÖĞRENME ÖZET

1)Kurucusu Bruner’dir.

2)Öğrenci merkezlidir.

3)İlke,kavram ve genellemelere öğrenci ulaşır.

4)Tümevarım(özelden-genele)yaklaşımı kullanılır.

5)Derslerin etkinlikler bölümünde kullanılır.

6)Kavrama,analiz,sentez gibi hedef alanların kazandırılmasında önemlidir.

7)Öğrencinin merak ve keşfetme isteği harekete geçirilir.Öğrencinin bilgiye;araştırma,inceleme,problem çözme yoluyla ulaşması sağlanır.

 

 

                 

 

 

 

 

 

 

 

 

 KULLANILAN TEKNİK

SORU-CEVAP TEKNİĞİ

Ø  Öğrencilerin derse katılımını sağlayan,düşünme ve konuşma alışkanlıkları kazandıran önemli bir tekniktir.Sokrat yöntemi olarakta bilinir.

Ø  Soru önce sınıfa sorulmalı öğrenciler düşündürülmeli,sonra soruyu cevaplayacak kişi belirlenmelidir.

Ø  Soru-cevap tekniği öğrencileri derse katmak,düşünmeye yöneltmek,öğretimin etkili ve yetersiz yönlerini belirlemek,anlaşılamayan konuları belirlemek,önemli bölümleri vurgulamak,pekiştirme vermek ve konuları açıklayarak tekrar etmek için öğretim sürecinde kullanılır.

Ø  Her öğrencinin cevaplayacağı türden sorular sorulmalıdır.

Ø  Doğru cevaplar hemen pekiştirilmeli,yanlış cevaplar yine aynı öğrenciye ipucu ve ek sorularla düzelttirilmelidir.(Cevap, öğrenciye buldurulmalıdır.)Doğru cevap için ipuçları kullanılmalıdır.

Ø  Farklı türden sorular(kapalı uçlu bilgi soruları,ilişkisel-birleştirici sorular,genişletme soruları)sorulmalıdır.

 

 

                 KULLANILAN YÖNTEM

TARTIŞMA YÖNTEMİ

         Bir konu ya da problemle ilgili olarak öğrencileri düşünmeye yöneltmek,anlaşılması güç konuları açıklamak ve öğrenilen bilgileri güçlendirmek(pekiştirmek) amacıyla kullanılan bir yöntemdir.Buluş yoluyla öğretim stratejisinde ve daha çok kavrama düzeyindeki davranışların kazandırılmasında kullanılır.

        Tartışma yönteminde öğretmen-öğrenci etkileşimi sağlanarak öğrencilerin bir konu üzerindeki düşünmelerine ve düşüncelerini ifade etmelerine ve yorum yapmalarına olanak sağlanır.İyi anlaşılamayan konular belirlenir,gerekli düzeltmeler yapılır ve pekiştirme kullanılır.Öğrencilerin konu üzerinde analiz,sentez, ve değerlendirme yapma güçleri geliştirilir.

         Tartışma yönteminin uygulanmasında öğrencilerin karşılıklı anlayış ve hoşgörü içerisinde olaylara farklı bakış açısı ve yorum getirmeleri sağlanır.Öğrencilerde demokratik tutumu geliştirir.

 

 

 

 

 

                                        

 

                                           KPSS SORULAR

1)Aşağıdakilerden hangisi buluş yoluyla öğrenme yaklaşımını uygulamaya çalışan bir öğretmenin yapmaması gereken bir davranıştır?(KPSS-2001)

A)Konuyu değişik örneklerle açıklamak

B)Öğrencilerin dikkatini anlatacağı konu üzerinde toplamak

C)Öğrencileri,düşünme süreçlerinden yararlanmaya özendirmek

D)Ulaşılması gereken sonucu öğrencilere söylemek

E)Öğrencilerden,öğrenilenleri gerekçeleriyle açıklamalarını istemek

CEVAP:  D

 

2)Aşağıdakilerden hangisi buluş yoluyla öğrenmenin özelliklerinden biri  değildir?(KPSS-2002)

A)Çözüme ulaşmada ortamdaki ipuçlarından yararlanılması

B)Ulaşılan çözümün unutulmaya karşı dirençli olması

C)Çözümün aniden ortaya çıkıvermesi

D)Öğrenilen çözüm yolunun başka problemler içinde kullanılabilmesi

E)Çözüme ulaşmadaki denemelerin geçmiş yaşantılarla ilişkili olması

CEVAP:  C

 

3)Öğretme-öğrenme sürecinde önce öğrencilere belli yaşantılar kazandırılmakta,sonra da öğrencilerden bu yaşantıları üzerinde düşünerek verilen duruma bir açıklama getirmeleri,soruna çözüm önermeleri,genellemelere varmaları vb. istenmektedir.

Bu yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?(KPSS-2002)

A)Tam öğrenme                                        B)Buluş yoluyla öğrenme

C)Öğretimde proje yöntemi                      D)Bireyselleştirilmiş öğretim

E)Sunuş yoluyla öğretim

CEVAP: B

 

4)Öğrenciler tarafından öğretmenin rehberliğinde konuyla ilgili örneklerin açıklanması,karşılaştırılması ve örnek olmayan durumların ayırt edilmesi,özelliklerin,ilişkilerin ve ilkelerin vurgulanmasını ve benzer etkinliklerle yeni örneklerin geliştirilmesini içeren öğretim yaklaşımına ne denir?(KPSS-2003)

A)Sunuş yoluyla öğretim                         B)Buluş yoluyla öğretim

C)Tam öğrenme yoluyla öğretim              D)Birebir(bireysel)öğretim

E)Programlı öğretim

CEVAP: B

 

 

 

 

5)Buluş yoluyla öğretim yaklaşımında,öğretmenin temel görevi aşağıdakilerden

 hangisidir?

A)Öğrencilere bulamayacakları bilgileri bulmalarında yardımcı olma

B)Anlaşılması zor olan konuları anlaşılır hale getirici önlemler alma

C)Öğrencileri,grup halinde çalışmaya ve öğrenmeye özendirme

D)Öğrencilere,deney,gözlem,vb. nin nasıl yapılacağı konusunda yardımcı olma

E)Öğrencilere deneyimler kazandırarak,bilgiye kendilerinin ulaşmasını sağlama

CEVAP: E

 

 

 

 

6)Aşağıdakilerden hangisi buluş yoluyla öğrenme yönteminden yararlanmaya çalışan bir öğretmenin ,öğrencilerin derse aktif katılımlarını sağlaması için yapması gereken davranışlardan biri olamaz?(KPSS-2007)

A)Sınıf içi etkinliklere katılan öğrencilerin olumlu davranışlarını pekiştirmek

B)Öğrencilerin derse katılımlarını sağlayan öğretim yöntem ve tekniklerini kullanmak

C)Sınıf içi etkinlikler esnasında öğrencilerin arasında dolaşarak onlara yardımcı olmak

D)Yanlış yapan öğrencilere doğru cevapları aktarmak

E)Sözlü ve sözsüz uyaranlarla öğrencilerin derse katılımlarını sağlamak

CEVAP: D