DENEYLER DENEYLER DENEYLER!!!!

 

D E N E Y       P L A N I

 

 

DENEY NO                          :   10

DENEYİN ADI                     :  HANGİSİ BULUNDUĞU KABIN ŞEKLİNİ ALIR?

DENEY TARİHİ                   :   17/11/2011

DENEY YERİ                      :  SINIF

DENEYİN AMACI               :   Küçük taneli maddeleri tanımak.

 

DENEYDE KULLANILACAK ARAÇ VE GEREÇLER  :

Mısır taneleri, cam kavanoz(5 tane), cam bardak(2 tane), toz şeker, kalem silgi, tuz, su.

DENEYİ YAPACAK ÖĞRENCİLER : Tüm sınıf

DENEYİN YAPILIŞI

1. Kavanozlardan birinin içerisine önce kalemi, sonra silgiyi atıp, gözlemleyelim. Gözlemlerimizi not edelim.

2. İkinci kavanozun içine bir bardak su koyalım. Gözlemlerimizi not edelim.

3. Üçüncü kavanozun içine mısır taneleri koyalım. Gözlemlerimizi not edelim.

4. Dördüncü kavanozun içine tuz koyalım. Gözlemlerimizi not edelim.

5. Beşinci kavanozun içine toz şeker koyalım. Gözlemlerimizi not edelim.

 

DENEYİN SONUCU :

1.Kavanozun içine attığımız silgi ve kalemin şekli değişmemiştir.

2. 2. Ve 3. Kaplardaki mısır taneleri ve su bulundukları kabın şeklini almıştır.

3.Silgi ve kalem, su ve mısır tanelerinin davranış özelliğine benzememektedir.

4. Tuz ve toz şekerin akan davranış özelliği, su ve mısır tanelerinin gösterdiği davranışı göstermektedir.

Öyleyse ;Küçük taneli katılar akma özelliği ile sıvılara benzer. Bulundukları kabı tamamen doldurmazlar. Konuldukları kabın şeklini alır. Ancak kendi şekilleri değişmez. Pirinç, bulgur, mercimek, toz deterjan, kum vb. örnek verilebilir.

GÖZLEM -1

 

Balonu şişirerek ağzını iple bağladık. Balona dokunduğumuzda balonun şekli değişti. Balonun ipini çözüp, yüzümüze doğru tuttuğumuzda, havanın geldiğini hissettik.

Şişirilmiş balonu değişik şekillere soktuk. Gözlem sonucu ;Balonu şişiren havadır.

 

GÖZLEM -2

 

Elimize bir karton alarak, yüzümüze doğru salladık. Yüzümüze havanın geldiğini hissettik.

Gözlem sonucu ;Havanın varlığını ikinci gözlem ile de kanıtladık. Hava gaz bir maddedir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

D E N E Y       P L A N I

 

 

DENEY NO                          :   11

DENEYİN ADI                     :  ISLANMAYAN KAĞIT?

DENEY TARİHİ                   :   17/11/2011

DENEY YERİ                      :  SINIF

DENEYİN AMACI               :   Havanın varlığını kanıtlamak.

DENEYDE KULLANILACAK ARAÇ VE GEREÇLER  :

Kağıt mendil, su, kavanoz, kova.

DENEYİ YAPACAK ÖĞRENCİLER : Tüm sınıf

DENEYİN YAPILIŞI

1. Kağıt mendili kavanozun dip kısmına yerleştirelim.

2. Kavanozu ters çevirerek, su dolu kova içerisine, dik olarak batıralım. Mendili kontrol edelim. Gözlemlerimizi yazalım.

3. Kavanozun ağzını yavaş yavaş yukarı doğru döndürelim. Gözlemlerimizi yazalım.

4. Kavanozun ağzını yukarı doğru döndürünce mendili kontrol edelim. Mendil ıslanmıştır.

 

DENEYİN SONUCU :

1. Kavanoz dik olarak batırıldığında dibine kadar su girmemiştir.

2. Kavanoz dik olarak batırıldığında kağıt mendil ıslanmamıştır. Kavanozun içindeki hava sayesinde kağıt mendil ıslanmamıştır.

3. Kavanozun ağzını yavaş yavaş yukarı doğru döndürünce, kağıt mendil ıslanmıştır.

Etkinlik sırasında kavanozun ağzını yukarı doğru çevirince, kabarcıklar çıkmıştır. Bu kabarcıklar kavanozun içindeki havadır. Kavanozdan hava çıkınca, kağıt mendil ıslanmıştır.

Gözle göremediğimiz ancak duyu organlarımızla hissettiğimiz hava, gaz halinde bir maddedir.

Rüzgar, yağmur ve kar havanın varlığı ile gerçekleşen doğa olaylarıdır.

İnsanlar tarih boyunca, gökyüzünde olan yağmur, kar, fırtına, şimşek gibi olaylara ilgi duymuşlardır. Hem hava olaylarından yararlanmak, hem de korunmak amacıyla çalışmalar yapılmıştır. Atmosferdeki bütün hava değişikleri hava olayları diye adlandırılır. Hava olaylarını inceleyen ve havanın nasıl olacağına ilişkin tahminler yapan bilim dalının adı meteorolojidir. Bir yıllık hava şartları değişimi mevsimleri oluşturur. En büyük etken güneştir. Meteoroloji uzmanları, bilimsel yöntemler ve çeşitli teknik araçlarla hazırladıkları hava tahmin haritaları sayesinde, hava durumunu çeşitli basın yayın araçlarından duyurarak insanların günlük hayatlarını, işlerini, seyahatlerini v.b. düzenlemelerini sağlarlar.

 

Soluk alırken, havadan aldığımız oksijen, soluk verirken havaya verdiğimiz karbondioksit birer gaz maddedir. Tüplere doldurulmuş haldeki LPG ile doğal gaz, mutfaklarda kullandığımız tüp gaz,  gaz halindeki maddelerdir.

 

 

 

 

 

 

 

 

D E N E Y       P L A N I

 

 

DENEY NO                          :   12

DENEYİN ADI                     :  KOLONYAYA NE OLDU?

DENEY TARİHİ                   :   18/11/2011

DENEY YERİ                      :  SINIF

DENEYİN AMACI               :   Gazların bulundukları ortamda yayıldığını kanıtlamak.

DENEYDE KULLANILACAK ARAÇ VE GEREÇLER  :

Kolonya, pamuk, cam tabak, saniyeyi gösteren saat, kalem.

DENEYİ YAPACAK ÖĞRENCİLER : Tüm sınıf

DENEYİN YAPILIŞI

1. Cam tabağı sınıfın en arkasındaki sıranın üzerine yerleştirelim.

2. Bir pamuk parçasını bolca kolonya dökerek, ıslatalım.

3. Pamuk parçasını cam tabağa koyalım.

4. Bir arkadaşımızdan, sınıfın en arkasında oturan arkadaşımızdan başlayarak, kokuyu ne zaman hissettiklerini yazmasını isteyelim.

5. Koku bittiği anda kolonyalı pamuğu gözlemleyerek, not alalım.

 

DENEYİN SONUCU :

1. Kokuyu hepimiz aynı anda hissetmedik.

2. Kokuyu ilk kez sınıfın en arkasında oturan arkadaşımız hissetmiştir.

3. Kolonyanın kokusu, en önde oturan arkadaşımıza en son ulaşmıştır.

4. Pamuktan kolonya uçunca pamuk kurumuştur.

 

Kolonya buharlaşarak, havaya karışmıştır. Gaz halindeki maddeler yayılma özelliği sayesinde, bazen de kolonyada olduğu gibi kokularından fark edilirler.

Hava bir gaz karışımı olduğundan, bulunduğu ortamda yayılır.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

D E N E Y       P L A N I

 

 

DENEY NO                          :   13

DENEYİN ADI                     :  HAVAYI HAPSEDEBİLİR MİYİZ?

DENEY TARİHİ                   :   18/11/2011

DENEY YERİ                      :  SINIF

DENEYİN AMACI               :   Gazların akıcılık özelliğinin, sıvıların akıcılık özelliğinden daha fazla olduğunu kanıtlamak.

DENEYDE KULLANILACAK ARAÇ VE GEREÇLER  :

Su, balon, toplu iğne, iplik, plastik küvet.

DENEYİ YAPACAK ÖĞRENCİLER : Tüm sınıf

DENEYİN YAPILIŞI

1. Balonu şişirerek, ağzını iple bağlayalım.

2. Plastik balona toplu iğne batırarak, küçük bir delik açalım.

3. Balonu gözlemleyip, gözlemlerimizi not edelim.

4. Şimdi aynı balonu su ile doldurarak, ağzını bağlayalım. Balonu plastik küvet üzerinde tutarak, gözlemlerimizi not edelim.

 

DENEYİN SONUCU :

1. Şişirdiğimiz balonun hemen küçülmesinin nedeni, içindeki havanın dışarıya çıkmasıdır.

2. Su dolu balondan da hava dolu balon kadar hızlı olmasa da küçülmeye başlamıştır. Bunun nedeni içindeki suyun çıkmasıdır.

3. Hava dolu balondan, su dolu balondan daha hızlı madde çıkışı olmuştur.

 

Gazların akıcılık özelliği, sıvılarınkinden daha fazladır. Gazlar çok küçük gözeneklerden kaçabilme özelliklerinden ötürü, kapalı kaplarda bulundurulur. Bulundukları kabın tamamını doldururlar. Gazlar bir kap içinde sıkıştırılabilirler. Gazların bu özelliklerinden yararlanarak,

tüp gaz, yangın söndürme cihazları vb. gibi araçlar yapılmıştır.

 

GÖZLEM -3

 

Pompa ile hava verilerek şişirilmiş bir top ile şişirilmemiş diğer bir topu gözlemleyelim.

Hangisi ile oynamak daha kolaydır?  Deneyerek düşünelim. Şişirilmiş top ile oynamak tabi ki daha kolaydır. Çünkü içi hava dolu olduğu için zıplayacaktır. Şişirilmemiş top ile oynamak imkansızdır. Ayrıca bisikletin veya arabanın lastiğine çivi battığı zaman o araçla ilerlemek de zordur. Gazlar bir bisiklet lastiğine, topa, balona veya bir tüpe sıkıştırılabilirler.